5 najczęstszych oszustw kryptowalutowych i jak ich unikać
Oszustwo kryptowalutowe nie są nowością. Mimo że kapitalizacja rynkowa kryptowalut znacznie wzrosła, szwindle na tym rynku zdarzały się już od powstania bitcoina (BTC). Przestępcy zwęszyli bowiem okazję w tej wschodzącej klasie aktywów do oszukiwania inwestorów, którzy szukali w rozrastającym się ekosystemie kryptowalut kolejnych wielkich zysków.
Najnowsze dane pokazują, iż rynek kryptowalut poniósł straty w wysokości blisko 656 mln dol. od stycznia do końca czerwca 2023 roku. Dotyczyły one różnego rodzaju ataków hakerskich, czy przebiegłych oszustów. Okazuje się jednak, że straty poniesione w wyniku włamań były znacznie niższe, niż te
z pierwszej i drugiej połowy 2022 r.
Według analityków z Beosin Alert 108 włamań hakerskich dokonanych we wspomnianym czasie pochłonęło 471,43 mln dol. Z kolei straty spowodowane rug pullami oraz atakami phishingowymi wyniosły kolejno 75,87 mln dol. i 108 mln dol.
Eksperci zauważyli, że w pierwszej, jak i drugiej połowie ubiegłego roku oszustwa i ataki hakerskie przyniosły większe żniwo, niż w ciągu 6 pierwszych miesięcy 2023 r. Jeżeli chodzi o pojedyncze incydenty hakerskie z obecnego roku, większość z nich pochłaniała od 1 mln dol. do 10 mln dol. W jednym
z przypadków kwota ta dotyczyła natomiast 100 mln dol.
Warto podkreślić, iż około 215 mln dol. w skradzionych aktywach, czyli około 45,5%, zostało już odzyskane. W poprzednim r. udało się odzyskać jedynie 8%. Wówczas to bowiem 113 mln dol. w skradzionych aktywach zostało przekazanych do mikserów kryptowalut: 45,38 mln dol. do Tornado Cash i 68,14 mln dol. do pozostałych.
Jak działają oszuści na kryptowalutach?
Anonimowość, na którą pozwalają transakcje dokonywane w ramach blockchainu, jest jednym z czynników, które ułatwiają szwindle przy inwestycjach w kryptowaluty, gdyż przestępcy mogą przekonać swoje ofiary do wysłania im określonej ilości tokenów kryptowalutowych, a następnie zniknąć bez śladu w chmurze skomplikowanego kodu.
Rodzaje oszustw kryptowalutowych są przeróżne – od tak zwanych „rug pulli”, które występują głównie w przestrzeni zdecentralizowanych finansów (DeFi), po media społecznościowe i oszustwa socjotechniczne, które wykorzystują masową psychologię, nakłaniając inwestorów do zakupu rzekomo obiecujących tokenów tylko po to, by ich cena wzrosła, a następnie sprzedając dużą część całkowitej podaży będącej w obiegu – oszustwo to znane jest również jako pump and dump.
Jak rozpoznać oszustwo
na kryptowalutach?
Aby uchronić się przed potencjalnie niebezpiecznymi sytuacjami związanymi
z kryptowalutami, należy umieć rozpoznawać najczęściej występujące w takich przypadkach znaki ostrzegawcze przed oszustami kryptowalutowymi.
Według zajmującej się cyberbezpieczeństwem firmy Kaspersky, alarmujące dla inwestorów powinny być sytuacje, gdy:
- Strona internetowa, którą odwiedzasz, nie posiada poświadczeń bezpieczeństwa niezbędnych do bezpiecznego transferu Twoich danych. Konieczne jest między innymi posiadanie certyfikatu Secure Sockets Layer (SSL) i wyświetlanie zabezpieczonej wersji strony internetowej, a więc HTTPS w jej adresie zamiast HTTP.
- Otrzymasz wiadomość e-mail o nagrodzie od firmy lub jakiejkolwiek innej formie rekompensaty, ale wysłana została ona z nieznanej domeny, różniącej się od oficjalnej strony internetowej firmy.
- Jakaś osoba poprzez media społecznościowe lub e-mail wysyła Ci link do rejestracji lub uzyskania dostępu do portfela kryptowalutowego, który okazuje się być inny niż oficjalna strona internetowa dostawcy tej usługi.
- Masz otrzymać nagrodę za namówienie znajomych i rodziny do inwestowania, kupowania lub innego angażowania się w transakcje z firmą lub osobą fizyczną, która promuje dany token lub projekt blockchain.
- Poproszono Cię o udział w pierwszej ofercie monet, której zwolennicy
i osoby wspierające są nieznanymi osobami bez profili w mediach społecznościowych, referencji czy historii swoich osiągnięć. - Poproszono Cię o podanie numeru PIN portfela, kluczy prywatnych i innych podobnych informacji w celu zapłaty za określony towar lub usługę online.
Są to tylko niektóre z sygnałów ostrzegawczych ułatwiające identyfikację potencjalnych schematów i technik wykorzystywanych przez przestępców
w celu oszukiwania inwestorów, lecz prawdopodobnie dzięki nim będziesz
w stanie uniknąć wielu scamów, mówiąc po prostu NIE, gdy przytrafi Ci się którakolwiek z tych sytuacji.
Pięć najczęstszych oszustw kryptowalutowych
Oto lista oszustw kryptowalutowych, składająca się z pięciu rodzajów najczęściej spotykanych w sieci scamów:
#1 – Oszustwa w mediach społecznościowych
To niesamowite, że wszyscy wydają się tacy hojni na Twitterze i Facebooku. Sprawdź odpowiedzi na tweet z dużym zaangażowaniem, a bez wątpienia zobaczysz, że jedna z twoich ulubionych firm kryptowalutowych lub influencer rozdaje prezenty. Jeśli wyślesz im tylko 1 BNB/BTC/ETH, obiecują odesłać Ci 10-krotnie większą kwotę! To wydaje się zbyt piękne, aby mogło być prawdziwe, prawda? Niestety, ponieważ tak właśnie jest. To całkiem dobra zasada stosowana do identyfikacji oszustw.
Jeśli jesteś naprawdę przekonany, że są one zgodne z prawem, przyjrzyj się profilom, a zobaczysz różnice. Po dokładniejszych oględzinach zdasz sobie sprawę, że konto na Twitterze lub profil na Facebooku jest fałszywy.
I nawet jeśli Binance lub jakikolwiek inny podmiot zdecyduje się zorganizować rozdanie prezentów, ci prawdziwi nigdy nie poproszą cię o przesłanie środków w pierwszej kolejności.
#2 - Piramida finansowa i schemat Ponziego
W obu przypadkach oszustwo polega na tym, że uczestnik przyciąga nowych członków z obietnicą niesamowitych zwrotów.
W schemacie Ponzi’ego możesz usłyszeć o okazji inwestycyjnej
z gwarantowanymi zyskami (to twoja pierwsza czerwona flaga!). Zazwyczaj ten schemat jest zamaskowany jako usługa zarządzania portfelem.
W rzeczywistości nie ma tu żadnej magicznej formuły – otrzymane „zwroty” to tylko pieniądze innych inwestorów.
W przypadku piramidy finansowej osoby zaangażowane wymagają nieco więcej pracy. Na szczycie piramidy znajduje się organizator. Musi on zrekrutować pewną liczbę osób do pracy na poziomie pod nim, a każda z tych osób zwerbuje własną grupę osób itp. W rezultacie powstaje masywna struktura, która rośnie wykładniczo i rozgałęzia się, gdy tworzone są nowe poziomy (stąd określenie Piramida).
#3 - Fałszywe aplikacje mobilne
Jeśli nie jesteś ostrożny, łatwo przeoczyć znaki ostrzegawcze w fałszywych aplikacjach. Zazwyczaj oszustwa te nakłaniają użytkowników do pobierania złośliwych aplikacji – niektóre z nich naśladują popularne marki.
Kiedy użytkownik zainstaluje złośliwą aplikację, wszystko może wyglądać, że działa zgodnie ze swoim zamierzeniem. Jednak te aplikacje są specjalnie zaprojektowane do kradzieży twoich kryptowalut. W przestrzeni krypto było wiele przypadków, w których użytkownicy pobierali złośliwe aplikacje, a twórcy podszywali się pod główne firmy kryptowalutowe.
#4 - Oszustwa e-mailowe
Choć większość ludzi może nie dać się nabrać na zwykły spam, który codziennie filtrowany jest przez Gmaila i innych dostawców poczty elektronicznej, techniki oszustw e-mailowych stały się o wiele bardziej zaawansowane. Obejmują one związane z kryptowalutami oszustwa phishingowe, w których przestępca próbuje wyłudzić od inwestora jego dane uwierzytelniające do portfela lub konta na giełdzie kryptowalut, przekierowując go do zalogowania się na konto za pośrednictwem fałszywej strony internetowej.
#5 - Oszustwa na ICO
Oszustwa ICO, znane również jako exit scamy, mają na celu zebranie od grupy inwestorów pieniędzy w formie wartościowych tokenów, takich jak bitcoin (BTC) lub ethereum (ETH), a następnie zniknięcie razem z nimi.
Choć większość z tych oszustw miała miejsce podczas „złotej ery” ICO w latach 2017-2018, nadal mogą się one zdarzać. Na przykład jakaś osoba może zwrócić się do inwestora z okazją inwestycyjną obejmującą uruchomienie danego tokena lub projektu blockchain, który potrzebuje finansowania na etapie „rozwoju”.
W zamian za te pieniądze inwestor ma otrzymać określoną liczbę tokenów projektu po bardzo niskiej cenie, których wartość na pewno wzrośnie po jego uruchomieniu. Przestępcy promujący te koncepcje ostatecznie jednak znikają po zebraniu określonej kwoty pieniędzy, zabierając tokeny inwestorów
Jak unikać oszustw na kryptowalutach?
Wiedząc i rozumiejąc, jak działają najczęstsze oszustwa kryptowalutowe i jakie techniki najczęściej wykorzystują przestępcy do kradzieży pieniędzy od inwestorów, wykonujesz pierwszy krok, by uniknąć takich sytuacji.
Istnieją jednak także inne środki zapobiegawcze, które traderzy mogą podjąć, aby jeszcze lepiej zabezpieczyć się przed padnięciem ofiarą tych działań:
- W mediach społecznościowych unikaj nawiązywania kontaktów z nieznajomymi, którzy promują dany projekt bez uprzedniego dokładnego sprawdzenia ich tożsamości i tego, czy na pewno są tym, za kogo się podają.
- Blokuj i oznaczaj jako spam wszystkie wiadomości e-mail przychodzące z nieznanych adresów, które proszą o dane Twojego portfela lub zachęcają do wejścia na konto giełdy kryptowalutowej przez niezweryfikowany link.
- Wykonaj własną analizę due diligence każdego projektu, w którym chcesz uczestniczyć – zarówno tego istniejącego, jak i nowego. Obejmuje to sprawdzenie:
– Kim są członkowie zespołu rozwijającego dany projekt?
– Kto wspiera projekt (uczestnicy instytucjonalni)?
– Jakie osiągnięcia zawodowe posiada starszy deweloper projektu? - Udział w ICO rozważaj tylko wtedy, gdy jest to projekt promowany przez oficjalne i regulowane giełdy.
- Bezpiecznie przechowuj informacje o swoim portfelu (klucze prywatne) i nie udostępniaj ich nikomu, gdyż może to ułatwić dostęp do Twoich aktywów.
- Inwestuj tylko takie kwoty, na których utratę możesz sobie pozwolić. Nawet jeśli handlujesz lub inwestujesz w legalne projekty, pamiętaj, że ekosystem kryptowalut jest wciąż stosunkowo młody i bardzo zmienny. Oznacza to, że jeśli nie wdrożysz odpowiednich metod zarządzania ryzykiem, które uchronią Twoje środki przed gwałtownymi spadkami, możesz stracić znaczną część swoich pieniędzy.
Szkodliwym podmiotom nie brakuje technik wyciągania funduszy od niczego niepodejrzewających użytkowników kryptowalut. Aby uniknąć najczęstszych oszustw, musisz być stale czujny i świadomy programów stosowanych przez te strony. Zawsze sprawdzaj, czy korzystasz z oficjalnych stron/aplikacji i pamiętaj: jeśli inwestycja wydaje się zbyt dobra, aby mogła być prawdziwa, prawdopodobnie tak jest.
O najpopularniejszych kryptowalutach, które mogą wzrosnąć nawet kilkaset procent pisałam tutaj.
Jeżeli spotkałeś się z oszustwami na rynku kryptowalut napisz w komentarzu.