Podstawy analizy technicznej
W poprzednim wpisie pisałam o analizie fundamentalnej jako jednym z dwóch narzędzi ułatwiających podejmowanie decyzji inwestycyjnych.
Teraz czas na analizę techniczną. Opiera się ona na przewidywaniu przyszłych zachowań kursów np. akcji na podstawie wykresów notowań historycznych. Umożliwia udzielenie odpowiedzi na pytanie: kiedy najlepiej otworzyć i zamknąć pozycję. Podejmując decyzje inwestycyjne warto więc korzystać z obu analiz zarówno technicznej, jak i fundamentalnej.
Założenia analizy technicznej
- Rynek dyskontuje wszystko – oznacza to, że zmiany w relacjach popytu i podaży wpływają na zachowanie cen. Takie czynniki jak polityczne, fundamentalne oraz nastroje rynkowe również mają wpływ na cenę akcji spółki.
- Ceny podlegają trendom – trend jest to kierunek, w którym zmierzają ceny w danym okresie czasu, istnieje znacznie większe prawdopodobieństwo, że utrzyma się niż zmieni (odwróci). Wśród głównych celów analizy technicznej jest więc określenie, w którym momencie trend ulega zmianie.
- Historia się powtarza – dzięki temu, iż inwestorzy zachowują się podobnie w określonych sytuacjach na wykresach można zauważyć pewne wzorce zachowań (formacje), które są powtarzalne w różnych okresach, to z kolei daje możliwość przewidywania dalszych wydarzeń.
Analiza techniczna jest związana z analizą wykresów kursów instrumentów finansowych lub także z obliczaniem różnego rodzaju wskaźników, między innymi takich jak średnie ruchome. Niezwykle ważne jest kształtowanie się wolumenu obrotów (liczby walorów, które zmieniły właściciela), jako czynnika potwierdzającego trendy i sygnały rynkowe.
Rodzaje analizy technicznej
1. Analiza trendów
2. Analiza formacji
3. Analiza wskaźników
Analiza trendów
Ze względu na kierunek możemy wyróżnić trendy: wzrostowe, spadkowe i boczne (konsolidacje). Z kolei ze względu na czas trwania trendy dzielimy na : długoterminowe (powyżej roku), średnioterminowe (od kilku tygodni do 6 miesięcy) i krótkoterminowe (do kilku tygodni).
Ruch cen w górę to trend wzrostowy, inaczej hossa lub rynek byka. Trend ten cechuje ciąg coraz wyższych wierzchołków przerywanych coraz wyższymi dołkami. Jeżeli kurs akcji danej spółki porusza się w trendzie wzrostowym, to można przypuszczać iż jest bardzo prawdopodobne, że nastąpią kolejne wzrosty i trend będzie kontynuowany. Jeżeli kurs akcji występuje w trendzie spadkowym tj. bessy czy rynku niedźwiedzia prawdopodobnie będą występować dalsze spadki cen.
Gdy chcemy wyznaczyć kierunek, w jakim porusza się rynek, należy nanieść na wykres linie trendu łączące następujące po sobie szczyty lub dna. Im częściej przez albo w pobliżu ekstremów cenowych i im dłużej linia pozostaje nieprzełamana, tym trend jest istotniejszy. W przypadku wyraźnego naruszenia linii trendu następuje jego odwrócenie bądź zmniejszenie tempa.
Dokonywanie inwestycji na podstawie analizy trendów opiera się na identyfikacji aktualnego trendu i utrzymywania pozycji do chwili, gdy stwierdzimy, że wcześniej ustalony trend został zakończony.
Główną zasadą w inwestowaniu jest zatem, aby dokonywać inwestycji z trendem. Zasadniczo powinno się wystrzegać kupowania na rynku z trendem spadkowym, tylko dlatego, że uznamy akcje za tanie, gdyż zawsze akcje mogą być jeszcze tańsze. Analogicznie jeżeli interesujące nas akcje mają trend wzrostowy i pomimo iż w naszym odczuciu są one drogie można rozważyć zakup na takim rynku – gdyż zawsze mogą być jeszcze droższe. Ponadto, gdy jesteśmy właścicielami akcji, które utrzymują się w trendzie wzrostowym, nie należy ich sprzedawać a pozwolić zyskom rosnąć. Nasza strategia w takim przypadku powinna być jedynie modyfikowana, wyznaczając tym samym coraz nowsze, wyższe poziomy podejmowania decyzji.
Poziomy wsparcia i oporu
Przy dokonywaniu analizy wykresów użyteczne mogą być również poziomy wsparcia i oporu. Przedstawiają one nastawienie uczestników rynku do zdefiniowanych przedziałów cenowych, w których miało miejsce zatrzymanie ruchu cen w przeszłości. W trendzie wzrostowym poprzedni dołek jest wsparciem, natomiast w trendzie spadkowym poprzedni szczyt jest oporem. W przypadku, gdy ceny zbliżają się do poziomu wsparcia, można zauważyć wystąpienie jego „obrony”, która następuje poprzez zwiększenie aktywności strony popytowej.
Analiza formacji
Warto pamiętać, iż inwestorzy w pewnych sytuacjach zachowują się podobnie. W efekcie na wykresach akcji występują powtarzalne kształty lub figury geometryczne, które pozwalają na przewidywanie kierunku przyszłego wybicia, jak i oczekiwanego zasięgu tego ruchu. Ze względu na kryterium generowanego przez formacje sygnału możemy wyróżnić formacje odwrócenia lub kontynuacji trendu. Problemów podczas inwestowania może nastarczyć konieczność wczesnego wykrywania momentów odwrócenia trendu a także rozpoznanie formacji, które zazwyczaj nie przypominają podręcznikowych wzorów.
Formacje odwrócenia trendu obejmują szczyt lub dno ruchu cen. Mają znaczenie wtedy, jeśli wytworzą się po silnym i długim trendzie.
Wyróżniamy:
- formację głowy i ramion oraz odwróconej głowy i ramion
- podwójne szczyty i dna
- zaokrąglone szczyty i dna, zwane „spodkami”
Formacja głowy i ramion
Formacja ta występuje w momencie odwrócenia trendu ze wzrostowego na spadkowy, która na ogół ma miejsce na końcu długotrwałego trendu wzrostowego. Tworzą ją trzy lokalne szczyty (głowa – szczyt oraz dwa ramiona: prawe i lewe – niższe wierzchołki), które od dołu ograniczone są linią trendu łączącą dna spadków, zwaną „linią szyi”.
Zmiana trendu może nastąpić, gdy kolejne szczyty realizowane są na coraz mniejszych obrotach, a przebicie linii szyi na wyższych. W pełni zrealizowana formacja oznacza spadek przynajmniej o wysokość głowy, liczoną od linii szyi.
Odwrócona formacja głowy i ramion
Jest to formacja podobna do formacji głowy i ramion, jednak dotyczy odwrócenia trendu ze spadkowego na wzrostowy, które występuje na dnie tego ruchu.
Aby dokonać potwierdzenia realizacji tej formacji wymagane są rosnące obroty wraz z tworzeniem się dalszych dołków. Gdy podczas formowania się prawego ramienia obroty się nie zwiększają, może to być wyrazem słabości rynku, a nie zwiększającej się szansie na odwrócenie trendu na wzrostowy. Często zdarza się, że po przebiciu linii szyi ceny powracają do jej poziomu, co daje bardzo dobrą okazję do kupna, jednak jeśli ruch jest silny to powrotu nie ma.
Formacje podwójnego dna i podwójnego szczytu
Charakteryzują się odpowiednio kształtem litery „W” i „M”. Ta pierwsza świadczy o zakończeniu spadków, druga natomiast o zakończeniu wzrostów. Wielokrotne „odbicie” wykresu kursu akcji od pewnej linii (w pierwszym przypadku wsparcia, w drugim oporu) powoduje zmniejszenie prawdopodobieństwa przekroczenia tej linii w przyszłości, a zatem bardziej prawdopodobne staje się odwrócenie trendu.
Formacja spodka
W momencie kiedy brakuje zdecydowanej przewagi popytu bądź podaży może wystąpić formacja spodka i odwróconego spodka. W środku tworzenia formacji praktycznie zanika wolumen – maleje zainteresowanie danymi walorami, spada nadzieja na odwrócenie trendu.
Mimo, że nie przynoszą precyzyjnych sygnałów, to uzupełniając je o analizę fundamentalną znajdują zastosowanie przy inwestycjach długoterminowych.
Formacje kontynuacji trendu
Formacjami kontynuacji trendu nazywamy przerywniki w trendzie głównym, które mają miejsce gdy fala podaży lub popytu po dużym ruchu cenowym napotyka na wsparcie lub opór.
Występują one jako niewielkie, lokalne korekty i trwają relatywnie krótko – do kilku dni, najdłużej do kilku tygodni. Wyróżniamy wśród nich przede wszystkim:
- chorągiewki – nachylony przeciwnie do trendu trójkąt równoramienny
- flagi – nachylony przeciwnie do trendu równoległobok
- kliny – kształt zbliżony do trójkąta, przy czym obie linie tworzące formację są skierowane przeciwnie do trendu.
Formacje kontynuacji trendu występują po nagłych i gwałtownych ruchach cenowych, zazwyczaj w połowie dużego ruchu. Z tego też względu ich zasięg od momentu wybicia wynosi wysokość poprzedzającej formację fali (tzw. „masztu”). Wolumen obrotu rośnie przy wybiciu, natomiast spada w trakcie trwania formacji.
Analiza wskaźników
Wskaźniki śledzące trend można obliczać na podstawie notowań historycznych. Wśród najważniejszych zadań wskaźników jest określenie kierunku i siły obecnego trendu. Są one niezwykle pomocne przy określaniu wskazań przy wyraźnych średnio- i długoterminowych trendach, a złe w trendach bocznych. Najczęściej są rysowane na wykresie cenowym lub bezpośrednio pod nim.
Wśród licznych istniejących wskaźników analizy technicznej, najpopularniejszym a zarazem najprostszym są średnie ruchome. To właśnie na ich podstawie zostanie omówione zastosowanie wskaźników do generowania sygnałów kupna oraz sprzedaży instrumentów finansowych.
Średnie ruchome
Opierają się na średniej notowań, zazwyczaj cen zamknięcia z określonej liczby sesji – najpopularniejsze wśród nich to średnie z: 15, 45 oraz 100 sesji. Zasadniczo stwierdza się, iż właściwie dobrana średnia ruchoma z ostatnich kilku (kilkunastu lub kilkudziesięciu) sesji giełdowych dobrze przybliża i wskazuje aktualny trend. Aby średnia ruchoma była jak najdokładniejsza należy ją wyznaczać z jak największej liczby sesji.
Zakłada się, że trend jest wzrostowy, gdy ceny znajdują się powyżej średniej ruchomej, a co więcej sama średnia rośnie, w odwrotnym przypadku mamy do czynienia z trendem spadkowym. Informacja ta, może służyć do wskazywania sygnałów kupna i sprzedaży. Sygnał kupna powstaje, gdy średnia ruchoma jest przecinana przez kurs od dołu, analogicznie, gdy przecięcie następuje od góry powstaje sygnał sprzedaży.
Innym sposobem generowania sygnałów są te uzyskane przy wykorzystaniu kilku średnich ruchomych. Sygnał kupna pojawia się, gdy średnia „szybsza” (zbudowana z mniejszej liczby sesji, np. 15) przecina od dołu „wolniejszą” (zbudowaną z większej liczby sesji, np. 45).
Najkorzystniej jest, gdy obie średnie rosną, a do tego cena rynkowa znajduje się ponad punktem przecięcia – występuje wtedy najsilniejszy trend i jest bardzo prawdopodobne, że trend uległ zmianie. W odwrotnej sytuacji otrzymujemy sygnał sprzedaży.
W praktyce wykorzystuje się tzw. oscylatory techniczne, które mierzą tempo zmian lub szybkość ruchów w stosunku do aktualnego poziomu cen. Dzięki nim są identyfikowane są pewne stany rynku, czyli stany wykupienia i wyprzedania.
Przykładem jest wskaźnik siły relatywnej – RSI, który porównuje obecne zachowanie danego instrumentu z jego zachowaniem z przeszłości. Nie należy kupować akcji, w momencie kiedy rynek jest wykupiony, a dzieje się tak, gdy wartości RSI są bardzo wysokie, przekraczające 80. Odwrotnie jest w przypadku bardzo niskich wartości oscylatora, poniżej 20, rynek wtedy jest wyprzedany i nie należy wtedy sprzedawać akcji.
Zastosowanie w praktyce
Analizę techniczną wykorzystuje się przy analizie akcji do zakupu, ale przede wszystkim jest ona wykorzystywana na rynku forex.
Na rynku forex jest ona niezbędnym elementem wchodzenia w transakcje na rynku i wychodzenia z transakcji.
Ważne jest także gdzie otwieramy rachunek brokerski, bo tam trzymamy pieniądze i jakie sa koszty zawierania transakcji.
O brokerach pisałam więcej we wpisie Jakiego brokera wybrać na rynek forex?
Jeżeli masz pytania, zadaj je w komentarzu.
Będę wdzięczna za udostępnienie.